Wydarzenia związane z Powstaniem Listopadowym znalazły szeroki oddźwięk w piśmiennictwie tamtych czasów. Zrozumiałe jest, że wzbudzały one zainteresowanie nie tylko osób bezpośrednio w nich uczestniczących, ale także mniej lub bardziej biernych obserwatorów cywilnych. Komentowano je w prasie, opisywano w listach i pamiętnikach. Zapiski te stanowią znakomite źródło do badań nastrojów społeczeństwa polskiego, jego oczekiwań i nadziei.

Anna z Tyszkiewiczów była jedynym dzieckiem Ludwika i Konstancji z Poniatowskich, bratanicy króla Stanisława Augusta. Po rodzicach odziedziczyła rozległe dobra ziemskie leżące przeważnie na terenie dzisiejszej Białorusi. Była osobą wyróżniającą się żywą inteligencją. W 1805 r. wydana została za mąż za Aleksandra Potockiego, syna słynnego Stanisława Kostki i Aleksandry z Lubomirskich, z którym doczekała się jedynej córki, Natalii. Niestety Aleksander nie odziedziczył szerokich horyzontów umysłowych po swym ojcu, obojętny wobec żony i spraw społecznych zajmował się głównie gospodarowaniem w ogromnych dobrach dziedzicznych. Anna, uważając się za zaniedbywaną, uzyskała w 1817 r. rozwód, a następnie wyszła za mąż za gen. Stanisława Dunin-Wąsowicza, niegdyś adiutanta Napoleona I. Była osobą utalentowaną plastycznie, uznanie wzbudzały jej projekty przebudów parków w Natolinie, Zatorze i na Mokotowie, gdzie przekształcała te siedziby w duchu romantycznym. Komentarze wzbudzały z kolei jej swobodne obyczaje. Dzienniki „Anetki”, jak często jest nazywana, uchodzą za jedne z bardziej interesujących powstałych w pierwszej połowie XIX w. w środowisku arystokracji polskiej. Wydarzeniom „rewolucji” 29 listopada, pod datą 10 grudnia, poświęciła kilka stron. Opisała atak na Belweder, walki w mieście, śmierć niektórych polskich generałów z rąk powstańców. Dziennik nie zawiera informacji nie znanych z innych źródeł, pozwala jednak spojrzeć na nie oczyma inteligentnej przedstawicielki polskiej elity urodzenia i majątku.

• Anna z Tyszkiewiczów Potocka, Wspomnienia naocznego świadka, Warszawa 2010;
• Zielińska T., Poczet polskich rodów arystokratycznych, Warszawa 1997.