Po upadku powstania listopadowego, Rząd Tymczasowy Królestwa Polskiego, powołany we wrześniu 1831 r. przez cesarza Mikołaja I, polecił województwom przeprowadzenie lustracji oraz przygotowanie raportu o stanie poszczególnych obwodów. Do objazdu po kraju wyznaczono hr. Wincentego Krasińskiego (1782-1858), generała w czasie wojen napoleońskich i I. ordynata opinogórskiego, uczestnika wojen napoleońskich. Na dworze cesarza Napoleona zabiegał on o utworzenie polskiej jazdy, co w 1806 r. zaowocowało powstaniem 1. Pułku Szwoleżerów-Lansjerów Gwardii Cesarskiej. Uczestniczył w kampaniach 1806-1809, 1812-1814. Po abdykacji Napoleona (1814 r.) dowodził częścią wojska polskiego wracającego z Francji do kraju. Po 1815 r. kontynuował karierę, tak w wojsku, jak i w polityce. Od 1818 r. był marszałkiem Sejmu Królestwa Polskiego, od 1825 r. – senatorem-wojewodą; został szefem dywizji, a następnie gen. adiutantem cesarskim i dowódcą korpusu rezerwowego. W 1828 r., w czasie Sądu Sejmowego, jako jedyny spośród senatorów, głosował za ukaraniem członków Towarzystwa Patriotycznego oskarżonych o zdradę stanu. Będąc zwolennikiem współpracy i podporządkowania Polski cesarzowi, nie wziął udziału w powstaniu listopadowym. W Noc Listopadową towarzyszył w. ks. Konstantemu w Wierzbnie. Po stłumieniu powstania pełnił wysokie urzędy w administracji Królestwa Polskiego, będąc członkiem Rady Administracyjnej (1855-1856). Po śmierci Iwana Paskiewicza, od 1 II 1856 r. pełnił czasowo obowiązki namiestnika Królestwa. W 1844 r. ufundował Bibliotekę Ordynacji Krasińskich w Warszawie. Był odznaczony Legią Honorową, Orderem Orła Białego, Virtuti Militari, orderami: św. Stanisława, Aleksandra Newskiego, Anny i Włodzimierza.

Krasińskiemu w objeździe po kraju miał towarzyszyć jeden urzędnik z danego województwa. Na podstawie reskryptu Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji z 14 XI 1831 r. przygotowano raport zatytułowany: „Województwo Lubelskie. Odpowiedzi na kategorie podane przez JW. Hrabiego Wincentego Krasińskiego Senatora Wojewodę-Generała Jazdy. Adiutanta Jego Cesarskiej Mości różnych orderów kawalera”. Kategorie pytań były następujące: stan zniszczeń w miastach, wsiach, fabrykach, rolnictwie, szkołach, rekwizycje, podatki, dobrowolne ofiary, stacjonowanie oddziałów partyzanckich, sądownictwo wojenne, tajne towarzystwa. Z opracowanego raportu wyłania się przygnębiający obraz województwa lubelskiego w ostatnich dniach 1831 r. Ciągłe przemarsze wojsk polskich i rosyjskich oraz działania wojenne spowodowały liczne zniszczenia w budynkach użyteczności publicznej i prywatnych oraz kościołach. W mieście wojewódzkim Lublinie na skutek wysadzenia arsenału polowego przez rosyjski 5. Rezerwowy Korpus Kawalerii spłonęło 11 domów oraz kościół i klasztor Augustianów. Inne miasta, jak Kazimierz, Markuszów, Grabowiec, Kurów uległy częściowemu zniszczeniu; Lubartów zaś spalono podczas bitwy gen. Cypriana Kreutza z gen. Wojciechem Chrzanowskim. Całkowitemu zniszczeniu uległy wsie: Bronowice, Biskupiec i Podgórz. Wieś Brodów całkowicie spalono w czasie ucieczki Korpusu Girolamo Ramorino (polski i włoski gen. dywizji) w kierunku granicy z Austrią. W marcu 1831 r. przez województwo przechodziły oddziały gen. Józefa Dwernickiego, w czerwcu gen. Wojciecha Chrzanowskiego w kierunku na Zamość, kapitana Józefa Giedrojcia (Oddział Strzelców Leśnych) kierujące się na Janów, gen. Ramorino (potyczki z Korpusem Theodora Rüdigiera, gen. rosyjskiego). W czasie przemarszu gen. Chrzanowski pobrał z Kasy Miejskiej Lublina 10945 złp., a z Kasy Głównej Województwa 2000 złp. Sumy te przeznaczył na potrzeby Korpusu. Ramorino podczas marszu do Galicji nakładał na ludność kontrybucje i niszczył okolice. Na podstawie wizji lokalnej i dowodów znajdujących się w Archiwum Komisji Województwa Lubelskiego całkowity wykaz szkód w gotówce wyniósł ponad 3 mln. złp. Z akt pozostałych po Rządzie Rewolucyjnym wynikało, że spore sumy przeznaczono na zaopatrzenie Twierdzy Zamość w zboże, mięso, furaż oraz drewno. Na podstawie postanowienia Rządu Tymczasowego z 18 XII 1830 r., intendent generalny wojskowy zarządził dostawy do magazynów województwa (Lublin, Kazimierz, Puławy, Krasnystaw), a ustanowienie Komitetów Żywności pozwoliło na ustalenie cen średnich na produkty rolne oraz rozłożenie dostaw w powiatach. Dodatkowo postanowieniem Rządu Tymczasowego z 13 grudnia, uzupełnionym reskryptem Rządu Narodowego z 17 II 1831 r., nałożono na województwo obowiązek dostarczenia jeźdźców z każdych 50 dymów, z koniem, ubiorem i uzbrojeniem. Natomiast w reskrypcie Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych z 27 XI 1830 r. zalecono gminom starozakonnym dostarczenie określonej ilości kożuchów. Zarówno duchowieństwo, jak i właściciele dóbr i włościanie oraz Żydzi byli zobowiązani do przekazania określonej sumy, jako ofiary na cele powstania. Dobrowolną ofiarę, w wysokości jednego miliona złp., przekazał hr. Konstanty Zamoyski. Była ona przeznaczona na utworzenie Pułku Jazdy. Stan rolnictwa był opłakany, magazyny zboża opustoszałe, włościanie oderwani od żniw w związku z powołaniem pospolitego ruszenia, zniszczone pola uprawne (przemarsz wojsk) od Kocka do ujścia Wieprza do Wisły oraz wzdłuż traktów drogowych do Puław, Lublina, Włodawy, Lubartowa, Krasnegostawu, Zamościa. Zanotowano też liczne straty w fabrykach: w Janowie w fabryce sukna, Biłgoraju - fabryce sit, w Sernikach - fabryce bawełny. W miastach szkoły i pensje funkcjonowały w zasadzie bez przeszkód. Niektóre z nich były okresowo zajęte na lazarety, magazyny, tymczasowe areszty, sądy wojenne (Opole, Hrubieszów, Lublin). Sąd Wojenny w Twierdzy Zamość osądził kilka osób (niewiadomego nazwiska) za szpiegostwo; na sześciu Żydów wydał wyrok śmierci. W Lublinie rozstrzelano burmistrza Święckiego z Żółkiewki oraz dwóch mieszkańców Puław. W czasie zdobycia Lublina przez Kreutza (11 III 1831 r.) zginęło kilkanaście osób należących do powstania, zaś w mieście Uchanie oddział z Korpusu Dwernickiego powiesił, bez wyroku, dwóch Żydów, mieszkańców wsi Wojsławice. W czasie powstania w Lublinie utworzono Resursę, gdzie zbierano się dla czytania gazet „rewolucyjnych” i zagranicznych. Spotkania miały charakter towarzyski, choć przybycie emisariusza z Warszawy Maurycego Mochnackiego wywołało pewien niepokój wśród miejscowej władzy. Omawiany raport podpisał prezes Komisji Województwa Lubelskiego Antoni Rostworowski.

• Kulecka A., Wapno i alabaster. Biurokratyczna wizja rzeczywistości w raportach urzędowych Królestwa Polskiego (1815-1867), Warszawa 2005;
• Mencel T., Działalność władz cywilnych województwa lubelskiego w okresie powstania listopadowego, „Rocznik Lubelski”, t. 5, 1962, s. 91-146.