Przeglądasz rozdział:

Bitwy powstania (kartografia)


Carte pour servir à l'intelligence de la bataille d'Ostrołęka et de l'affaire de Nur. Plan de l'affaire de Nur le 23 mai 1831. Plan de la bataille d'Ostrołęka le 26 mai 1831 [Mapa służąca zrozumieniu bitwy pod Ostrołęką i bitwy pod Nurem. Plan bitwy pod Nurem, 23 V 1831. Plan bitwy pod Ostrołęką, 26 V 1831].

Data i miejsce wydania 1833, Lipsk
Miejsce przechowywania AGAD, Kartografika z innych Oddziałów 669, k. 8.
Komentarz
Pierwsza strona dokumentu Kliknij aby powiększyć

Autorem mapy jest August Kneisel. Mapa ta jest kartą z dzieła zatytułowanego Atlas de cartes et de plans pour servir al'intelligence de l' histoire de l'insurrection du peuple polonais wydanego przez Richarda Otto Spaziera w Lipsku w 1833 r. Składa się ona z trzech kartografików umieszczonych na jednym arkuszu: 1) mapy ukazującej sytuację bitew pod Ostrołęką i Nurem, 2) planu bitwy pod Nurem, 22 V 1831 r. (podana w tytule mapy data dzienna bitwy - 23 V 1831 r. - jest błędna) i 3) planu bitwy pod Ostrołęką (26 V 1831 r.). Mapa zasięgiem obejmuje terytorium od Białegostoku i Ostrołęki do Kocka. Wykreślono na niej szosy, drogi i rzeki. Oznaczono miasta i większe wsie. Czerwonym atramentem podkreślono miejscowości, pod którymi zostały na tym obszarze stoczone bitwy w wojnie polsko-rosyjskiej 1831 r. oraz wpisano daty (dzień i miesiąc) tych bitew. Plan bitwy pod Nurem ukazuje sytuację miasta oznaczonego symbolem rysunkowym jego granic, barwionym kolorem czerwonym. Wykreślono na nim rzekę Bug i drogi. Oznaczono lasy. Naniesiono położenie oddziałów wojsk polskich (kolor czerwony) i oddziałów wojsk rosyjskich (kolor zielony) przed bitwą oraz kierunki ich przemieszczania podczas bitwy. Plan bitwy pod Ostrołęką ukazuje sytuację miasta oznaczonego symbolem rysunkowym jego granic. Wykreślono na nim sieć komunikacyjną i hydrograficzną (rz. Narew, rz. Omulew) oraz komunikacyjną (szosy i drogi opisane ich kierunkami). Oznaczono lasy. Naniesiono położenie oddziałów wojsk polskich (kolor czerwony) i oddziałów wojsk rosyjskich (kolor zielony) przed bitwą oraz kierunki ich przemieszczania podczas bitwy. Poszczególne oddziały obu wojsk opisano na mapie symbolami literowymi, których znaczenie objaśniono w legendzie.

Podgląd ilustracji
Warto przeczytać
  • Brandes F., http://de.wikisource.org/wiki/ADB:Spazier,_Richard_Otto;
  • Olszewicz B., Polska kartografia wojskowa (Zarys historyczny), Warszawa 1921;
  • Powstanie listopadowe 1830-1831. Dzieje wewnętrzne. Militaria. Europa wobec powstania, pod red. W. Zajewskiego, Warszawa 1980;
  • Spazier R.O., Geschichte des Aufstandes des polnischen Volkes in den Jahren 1830 und 1831, Bd. 1-3, Stuttgart 1834;
  • Spazier R.O., Historia powstania narodu polskiego w roku 1830-1831, t. 2, Paryż 1833;
  • Tokarz W., Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831, Warszawa 1930.
Opis zewnętrzny Litografia barwiona, mapa: 24,5 x 31,0 cm (r. 22,4 x 24,0 cm); plan bitwy pod Nurem: r. 9,1 x 6,2 cm; plan bitwy pod Ostrołęką: r. 9,1 x 6,2 cm, skala mapa ogólna: ok. 1:800 000; plan bitwy pod Nurem: ok. 1:113 000 (skala wyliczona z podziałki liniowej), ok. 1:60 000 (skala wyliczona z pomiaru na mapie); plan bitwy pod Ostrołęką: ok. 1:25 300, jęz. francuski, polski.
Autor komentarza Henryk Bartoszewicz
Digitalizacja dokumentu Paweł Piłat